Jest uznawany za jednego z najwybitniejszych polskich twórców filmowych, z szacunkiem o jego dorobku wyrażają się najbardziej uznani reżyserzy na świecie. Wojciech Jerzy Has pozostawił po sobie kilkadziesiąt filmów – krótko i długometrażowych. Wszystkie, po rekonstrukcji cyfrowej, są od niedawna dostępne w jednym dużym wydaniu.
Transkrypcja podcastu do pobrania pod tekstem poniżej.
Wojciech Jerzy Has (1925-2000) zadebiutował tuż po wojnie, w 1947 r. Filmy pełnometrażowe zaczął tworzyć w 1957 r., kiedy na ekranach pojawiła się jego adaptacja wydanego rok wcześniej opowiadania Marka Hłaski pt. „Pętla”. Ten mniej znany obraz Hasa, przez wielu krytyków filmowych i teoretyków filmu bywa nazywany jego najwybitniejszym dziełem – również dzięki obsadzeniu w głównej roli Gustawa Holoubka.
Przeważająca większość filmów Hasa to adaptacje: sięgał zarówno po twórczość pisarzy mu współczesnych (Stanisław Dygat, Kazimierz Brandys, Marek Hłasko), jak i mistrzów z przeszłości. Stworzony na podstawie XIX-wiecznej powieści Jana Potockiego „Rękopis znaleziony w Saragossie” do dziś fascynuje. Francis Ford Coppola i Martin Scorsese deklarowali, że jest to ich ulubiony film. Został zresztą wyróżniony Srebrną Palmą w Cannes (choć Has nie ukrywał, że liczył na najwyższe laury). Niezależnie jednak od czasów, w jakich powstawały, Has konsekwentnie sięgał po teksty, które uznawał za ciekawe, dobrze napisane i pełne żywych dialogów.
Has, wieloletni rektor Szkoły Filmowej w Łodzi, zapisał się w historii filmu nie tylko jako reżyser opanowany i pewien swoich działań, ale także jako twórca obrazów na pograniczu jawy i snu, pełnych ornamentów i onirycznych wizji. Częstym motywem, po który sięgał był „sen w śnie”, a także „opowiadanie o swoich snach”. Był nadrealistą i mistrzem szczegółów, konstruującym filmy z niezwykłą dbałością o detale – choć jego plany zdjęciowe były z tego powodu nazywane „rupieciarnią”.
Filmy Wojciecha Jerzego Hasa doczekały się niedawno pełnego wydania: 14 filmów pełnometrażowych i 11 krótkometrażowych, w wersji zdigitalizowanej trafiły na 16 płyt Blu-ray, uzupełnione książką z esejami poświęconymi jego twórczości. Całość wydała firma DI Factory, przy wsparciu Polskiego Instytutu Sztuki Filmowej.
O twórczości Wojciecha Jerzego Hasa opowiedziała w Audycjach Kulturalnych dr Iwona Grodź, literaturoznawczyni ze specjalnością filmoznawczą, badaczka twórczości Hasa i autorka poświęconej mu monografii pt. „Hasowski appendix. Powroty, przypomnienia, powtórzenia”.
Zdjęcia: materiały promocyjne wydawcy albumu DI Factory.
Wyśnione światy Wojciecha Jerzego Hasa – transkrypcja podcastu
1 kwietnia mija sto lat od narodzin jednego z największych reżyserów polskiej szkoły filmowej. Wojciech Jerzy Has został jednogłośnie wybrany patronem tego roku przez Senat RP. Obchody symbolicznie zainaugurowało otwarcie wystawy „Has – terytoria czasu i przestrzeni”. „Żyjemy w takich czasach, że czasami tej prawdy objawianej przez… Czytaj dalej
W Senacie Rzeczypospolitej Polskiej otworzono wystawę, symbolicznie rozpoczynającą obchody Roku Wojciecha Jerzego Hasa. 1 kwietnia obchodzimy setną rocznicę jego urodzin. Gościem Audycji Kulturalnych jest prof. Rafał Syska, z którym rozmawiamy o koncepcji kina tego wybitnego reżysera. Co wyróżnia twórczość Wojciecha Jerzego Hasa na tle innych reżyserów polskiej szkoły filmowej? Co… Czytaj dalej
21 lutego 1975 r. widzowie po raz pierwszy obejrzeli wyreżyserowaną przez Andrzeja Wajdę, monumentalną ekranizację powieści Władysława Reymonta. Obraz był wielokrotnie nazywany najwybitniejszym filmem w historii polskiego kina, co potwierdziło wiele nagród oraz nominacja do Oscara. O tym jak powstawała „Ziemia Obiecana”, opowiada najnowsza wystawa w Muzeum Kinematografii… Czytaj dalej
Historię słynnego katowickiego bloku, w którym mieści się ponad 700 mieszkań, można poznać dzięki multimedialnemu reportażowi. Zawiera nie tylko archiwalia z czasów jego powstawania oraz wypowiedzi architektów, ale także rozmowy z mieszkańcami, którzy to właśnie tutaj znaleźli swoje miejsce na ziemi. Superjednostka to ogromny projekt mieszkaniowy, który… Czytaj dalej
Na scenie spędziła niemal 70 lat – sens jej życiu nadawał teatr i wiara. Krystyna Feldman została zapamiętana z brawurowej roli Nikifora, a także wielu kreacji drugoplanowych. Po wielu latach podróżowania po Polsce osiadła w ukochanym Poznaniu, w którym odnalazła kochający dom – kultywujący pamięć o niej do… Czytaj dalej
W ręce czytelników trafiła biografia Małgorzaty Braunek. Aktorka podbiła serca widzów rolami u najważniejszych polskich reżyserów. Nagle zniknęła, burzliwe życie uczuciowe i artystyczne zastępując podróżami i praktykowaniem buddyzmu. Wróciła na ekrany, kiedy upewniła się, że nie musi już nikomu nic udowadniać. Zanim zdała maturę, dostała się do szkoły filmowej, której… Czytaj dalej