Przejdź do treściPrzejdź do stopki strony
Strona główna Sztuka Zofia Stryjeńska – tajemnicze i radosne opowieści

Zofia Stryjeńska – tajemnicze i radosne opowieści

Aleksandra Galant 21 marca 2024
Zofia Stryjeńska – tajemnicze i radosne opowieści

 

Najnowsza ekspozycja w Muzeum w Gliwicach to dobra okazja, by odkryć świat twórczości Zofii Stryjeńskiej. Artystka fascynowała się polską kulturą ludową, baśniami i mitologią słowiańską. Na wystawie znalazły się niepokazywane wcześniej prace, a nawet obraz, który został odkryty dopiero w tym roku.

Transkrypcja podcastu do pobrania pod tekstem poniżej.

„Poza nieliczną grupą artystów łamiących stare formy i budujących przyszłość, uważam Stryjeńską za najciekawszy talent malarski w Polsce” – pisał sto lat temu Leon Chwistek, współtwórca i główny teoretyk formizmu. Artystka do dziś jest nazywana jedną z najważniejszych polskich twórczyń dwudziestolecia międzywojennego.

Prace Stryjeńskiej w przeszłości były skutecznie rozpowszechniane, a dzięki temu ich dostępność można uznać za wysoką. Niestety większość z nich nie przetrwała do naszych czasów. Warto tu wspomnieć zdobienia kamienic na warszawskiej starówce (zburzonych w czasie wojny), a także zamalowane już dekoracje sal Baszty Senatorskiej na Wawelu (była jedyną kobietą zaproszoną do ich ozdobienia). Nagrodzone na Międzynarodowej Wystawie Sztuki Dekoracyjnej i Przemysłu Artystycznego w Paryżu w 1925 obrazy przedstawiające wyobrażenia czterech pór roku, Stryjeńska sama pocięła na kawałki, chcąc je ratować tuż po wybuchu wojny.

Na wystawie w Muzeum w Gliwicach znalazły się nie tylko jej rysunki, zbiór pocztówek (zaprojektowanych jako forma wsparcia dla legionów Piłsudskiego) oraz obrazy na płótnie, które zaczęła tworzyć już na powojennej emigracji, ale też szkice scenografii teatralnej czy projekty zabawek. Zwiedzający będą mogli zobaczyć obraz przedstawiający Czepca (postać z Wesela Wyspiańskiego) namalowany w 1911 r. pod kierunkiem Włodzimierza Tetmajera.

Na wystawie zgromadzono dzieła z muzeów narodowych w Krakowie, Warszawie, Poznaniu, Kielcach, z Muzeum Etnograficznego im. Seweryna Udzieli w Krakowie oraz z kilku kolekcji prywatnych.

To kolejna wystawa, która powstała dzięki współpracy Muzeum w Gliwicach z Muzeum Narodowym w Krakowie („Kresy w pamięci”, „Młoda Polska”, „Kolor i forma”, „W stronę nowoczesności”). Jej kuratorami są Patrycja Gwoździewicz z Muzeum w Gliwicach oraz Światosław Lenartowicz, badacz twórczości Stryjeńskiej, związany z krakowskim oddziałem Muzeum Narodowego, z którym rozmawiamy w Audycjach Kulturalnych.

Zdjęcia dzięki uprzejmości Muzeum w Gliwicach.

Zofia Stryjeńska – tajemnicze i radosne opowieści – transkrypcja podcastu

Audycje Kulturalne są projektem realizowanym przez Narodowe Centrum Kultury.

Inne odcinki z tej kategorii

Irena Huml. Ikona mody i kolorowy ptak

Irena Huml. Ikona mody i kolorowy ptak

Była nie tylko wybitną i zasłużoną badaczką i historyczką sztuki, ale także miłośniczką kolorów, wzorów i ponadczasowego piękna. Najnowsza wystawa w Muzeum Narodowym we Wrocławiu przybliża postać Ireny Huml i zaprasza do odwiedzenia jej garderoby. Irena Huml (1928-2015) była wybitną polską historyczką i krytyczką sztuki. Jej obszarami zainteresowań… Czytaj dalej

Magdalena Abakanowicz. Prolog

Magdalena Abakanowicz. Prolog

W przestrzeni Kordegardy do 30 marca można oglądać wystawę, która przywołuje wystawienniczy debiut Magdaleny Abakanowicz. Po 65 latach, w tym samym miejscu, w dużym stopniu udało się odtworzyć wystawę z 1960 roku. W Audycjach Kulturalnych o początkach drogi twórczej Magdaleny Abakanowicz opowiada Marta Kowalewska – współkuratorka wystawy,… Czytaj dalej

Gry świateł i kolorów. Historia pierwszej polskiej firmy tworzącej witraże

Gry świateł i kolorów. Historia pierwszej polskiej firmy tworzącej witraże

Dla Krakowskiego Zakładu Witrażów S.G. Żeleński tworzyli wybitni rzemieślnicy oraz projektanci, m.in. Stanisław Wyspiański czy Józef Mehoffer. Prace firmy, o której opowiada wystawa w Muzeum Archidiecezji Warszawskiej, oglądać można w wielu zakątkach kraju – przez lata zamawianie realizacji właśnie u Żeleńskiego było wręcz patriotycznym obowiązkiem. Wystawa pt. „Światłem Malowanie. Witraże… Czytaj dalej

Teresa Wilbik i Janusz Stanny w królestwie ilustracji

Teresa Wilbik i Janusz Stanny w królestwie ilustracji

Książka napisana przez córkę artystów przybliża życie i twórczość słynnych polskich ilustratorów, których prace znają całe pokolenia czytelników. Przypomina, że przygotowywali także poruszające i nagradzane na świecie plakaty i należeli do barwnego artystycznego świata PRL. Janusz Stanny i Teresa Wilbik przez całe życie związani byli z Warszawą. Dzielili… Czytaj dalej

Podwójna jednorodność. Władysław Strzemiński

Podwójna jednorodność. Władysław Strzemiński

Prace jednego z najważniejszych europejskich awangardzistów można do 2 lutego oglądać w warszawskiej Kordegardzie. W przestrzeni galerii znalazły się 24 prace Władysława Strzemińskiego, pozwalające prześledzić jego artystyczną drogę. To rysunki, litografie oraz obrazy ze zbiorów instytucjonalnych i prywatnych. W Audycjach Kulturalnych o życiorysie i sztuce Strzemińskiego opowiada… Czytaj dalej

PRZY OKAZJI. Nieznane fotografie Romualda Broniarka

PRZY OKAZJI. Nieznane fotografie Romualda Broniarka

Przez 35 lat etatowo przygotowywał zdjęcia do propagandowego tygodnika „Przyjaźń”, przez co jego twórczość popadła w zapomnienie. Zostawił po sobie kilkadziesiąt tysięcy klisz i zdjęć, które udowadniają, że poza zleconymi pracami, z dużą wrażliwością obserwował rzeczywistość wokół siebie. Jego prace przypomina stołeczny Dom Spotkań z Historią. Romuald Broniarek… Czytaj dalej