Najnowsza biografia młodopolskiego artysty i naukowca skupia się na jego wielowymiarowości i podkreśla przełomowy charakter jego zainteresowań i poglądów. Choć Tadeusz Boy-Żeleński jest nierozerwalnie związany z Krakowem, to sporą część życia spędził w Warszawie, a na czas okupacji, aż do śmierci związał się z Lwowem.
Tadeusz Boy-Żeleński (ur. 1874) wychowywał się w artystycznej rodzinie – ojciec był muzykiem i kompozytorem, matka zajmowała się w wolnym czasie literaturą i poezją. Sam przeżył nieudany debiut poetycki w wieku 20 lat, już w czasie studiów medycznych.
Kompozycji Władysława Żeleńskiego można było wysłuchać m.in. na festiwalu Eufonie – rozmawialiśmy o nich z Piotrem Sałajczykiem.
Choć zanotował, że jego praca jako lekarza była epizodyczna, to spędził w zawodzie blisko 20 lat. Zajmował się nie tylko pacjentami, ale z powodzeniem oddawał się pracy badawczej i naukowej, kierując m.in. pionierskim projektem kierowanym do młodych matek i niemowląt „Kropla mleka”.
Momentem przełomowym w jego karierze był kontakt z krakowskim kabaretem „Zielony Balonik”, który, jak można przeczytać w jego wspomnieniach, „uczynił ze mnie pisarza”. Oprócz scenariuszy kabaretowych, publikował teksty będące swoistymi kronikami krakowskiego życia towarzyskiego, poezje, z czasem zajął się tłumaczeniami z języka francuskiego oraz krytyką teatralną. W Warszawie objął stanowisko kierownika literackiego Teatru Polskiego. To właśnie w stolicy jego wyraziste poglądy (dotyczące słowa i pisania, ale także feminizmu i państwowości) spotkały się z ostrą reakcją ze strony innych pisarzy, m.in. Karola Irzykowskiego.
Boy-Żeleński był jednym z bohaterów filmu „Niebezpieczni dżentelmeni”. O filmie rozmawialiśmy z jego reżyserem Maciejem Kowalskim.
Po wybuchu wojny Boy-Żeleński wyjechał do Lwowa, gdzie objął katedrę romanistyki na uniwersytecie. Zginął w 1941 r. w egzekucji lwowskich profesorów.
O książce „Książe. Biografia Tadeusza Boya-Żeleńskiego” opowiedziała nam autorka, pisarka i redaktorka, Monika Śliwińska.
Zdjęcia: Wydawnictwo Literackie / NAC
Odtwarzacz plików dźwiękowych
W swojej najnowszej książce Rafał Księżyk przygląda się jednemu z najciekawszych muzycznych zjawisk w najnowszej historii Polski. Nowa fala, czyli podszyty dziejowym niepokojem nurt twórczości alternatywnej, był czymś więcej niż muzyką – lata od szczytu jej popularności, odnoszą się do niej powstające dziś młode zespoły. Za moment przełomowy… Czytaj dalej
Odtwarzacz plików dźwiękowych
Z okazji 120. rocznicy urodzin autora „Trans-Atlantyku” w serii „Jubileusze” Narodowego Centrum Kultury, ukazał się poświęcony mu zbiór szkiców i esejów. Pozwalają one spojrzeć na pisarza z nowej perspektywy, przyjrzeć się ważnej dla niego relacji pisarz-czytelnik, a także przeanalizować stosowane przez niego sposoby autokreacji. Witold Gombrowicz (1904-1969) był… Czytaj dalej
Odtwarzacz plików dźwiękowych
W swoim najnowszym komiksie Jacek Świdziński przybliża pierwsze chwile po wkroczeniu Armii Wojska Polskiego do lewobrzeżnej Warszawy. Choć szacuje się, że do 17 stycznia 1945 r. zabudowa stolicy była zniszczona w ponad osiemdziesięciu procentach, to już tego dnia do miasta zaczęli wracać dawni mieszkańcy. Autor wielokrotnie nagradzanego komiksu… Czytaj dalej
Odtwarzacz plików dźwiękowych
Książka napisana przez córkę artystów przybliża życie i twórczość słynnych polskich ilustratorów, których prace znają całe pokolenia czytelników. Przypomina, że przygotowywali także poruszające i nagradzane na świecie plakaty i należeli do barwnego artystycznego świata PRL. Janusz Stanny i Teresa Wilbik przez całe życie związani byli z Warszawą. Dzielili… Czytaj dalej
Odtwarzacz plików dźwiękowych
Najnowsza publikacja Muzeum Warszawy to wybór 77 utworów, które opowiadają o stolicy. Składają się na niego ballady uliczne, piosenki kabaretowe, estradowe, utwory punkowe i rapowe. Najstarszy tekst pochodzi z końca XVIII wieku, a najnowszy z 2023 roku. Jaki obraz Warszawy wyłania się z tego zbioru? Bartek Chaciński, Jacek… Czytaj dalej
Odtwarzacz plików dźwiękowych
Na scenie spędziła niemal 70 lat – sens jej życiu nadawał teatr i wiara. Krystyna Feldman została zapamiętana z brawurowej roli Nikifora, a także wielu kreacji drugoplanowych. Po wielu latach podróżowania po Polsce osiadła w ukochanym Poznaniu, w którym odnalazła kochający dom – kultywujący pamięć o niej do… Czytaj dalej
