Był źródłem niezliczonych anegdot, zapadały przy nim decyzje wydawnicze, a co najważniejsze, nawiązywano przy nim znajomości i przyjaźnie – niekiedy na całe życie. Książka „Przy stoliku w Czytelniku” to zaproszenie do odkrywania warszawskiego środowiska kulturalnego, skupionego w lokalu przy ul. Wiejskiej.
Lokal został otwarty w 1957 r., początkowo jako stołówka dla pracowników Spółdzielni Wydawniczej Czytelnik, założonej z inicjatywy Jerzego Borejszy. W kawiarnię przekształciła go córka Jarosława Iwaszkiewicza – Maria. Wkrótce pojawił się tam legendarny stolik, czyli miejsce w którym niepodzielnie królowali Gustaw Holoubek, Tadeusz Konwicki, Stanisław Dygat oraz Irena Szymańska. „Czytelnik” był dla nich drugim domem.
Dosiadali się do nich przedstawiciele artystycznego świata, bez których nie istniałaby polska kultura: Andrzej Łapicki, Jan Rybkowski, Kalina Jędrusik, Paweł Jasienica czy Kazimierz Kutz. Trudno jednak powiedzieć, że „stolik” był miejscem otwartym dla wszystkich. Wręcz przeciwnie, tylko uprzywilejowani mogli się dosiąść i to na wyraźne zaproszenie. Wyjątkiem od tej reguły był Jan Himmilsbach.
„Czytelnik” nie był jedynym miejscem zrzeszającym artystów w PRL. Legendą nocnego życia był klub SPATiF, o którym opowiedziała nam autorka książki na ten temat, Aleksandra Szarłat.
Stolik reagował także na wydarzenia polityczne: bywalcy byli w nie bezpośrednio zaangażowani (Gustaw Holoubek grał główną rolę w „Dziadach” Kazimierza Dejmka), podpisywali także listy poparcia.
Schyłek świetności stolika zbiegł się w czasie ze zmianą ustrojową. Odchodzili też bywalcy kawiarni, którzy tworzyli jej legendę. W 2008 r. zmarł Gustaw Holoubek, król stolikowych anegdot, który przez kilkadziesiąt lat przyjaźnił się z Tadeuszem Konwickim. Również on, nie mogąc znieść lokalu bez jego obecności, symbolicznie pożegnał się z miejscem mówiąc wprost: „to by było na tyle”.
O książce „Przy stoliku w Czytelniku” opowiedział w Audycjach Kulturalnych jej autor, Jarosław Molenda.
Zdjęcia: dzięki uprzejmości Wydawnictwa Prószyński i S-ka.
W swojej najnowszej książce Rafał Księżyk przygląda się jednemu z najciekawszych muzycznych zjawisk w najnowszej historii Polski. Nowa fala, czyli podszyty dziejowym niepokojem nurt twórczości alternatywnej, był czymś więcej niż muzyką – lata od szczytu jej popularności, odnoszą się do niej powstające dziś młode zespoły. Za moment przełomowy… Czytaj dalej
Z okazji 120. rocznicy urodzin autora „Trans-Atlantyku” w serii „Jubileusze” Narodowego Centrum Kultury, ukazał się poświęcony mu zbiór szkiców i esejów. Pozwalają one spojrzeć na pisarza z nowej perspektywy, przyjrzeć się ważnej dla niego relacji pisarz-czytelnik, a także przeanalizować stosowane przez niego sposoby autokreacji. Witold Gombrowicz (1904-1969) był… Czytaj dalej
W swoim najnowszym komiksie Jacek Świdziński przybliża pierwsze chwile po wkroczeniu Armii Wojska Polskiego do lewobrzeżnej Warszawy. Choć szacuje się, że do 17 stycznia 1945 r. zabudowa stolicy była zniszczona w ponad osiemdziesięciu procentach, to już tego dnia do miasta zaczęli wracać dawni mieszkańcy. Autor wielokrotnie nagradzanego komiksu… Czytaj dalej
Książka napisana przez córkę artystów przybliża życie i twórczość słynnych polskich ilustratorów, których prace znają całe pokolenia czytelników. Przypomina, że przygotowywali także poruszające i nagradzane na świecie plakaty i należeli do barwnego artystycznego świata PRL. Janusz Stanny i Teresa Wilbik przez całe życie związani byli z Warszawą. Dzielili… Czytaj dalej
Najnowsza publikacja Muzeum Warszawy to wybór 77 utworów, które opowiadają o stolicy. Składają się na niego ballady uliczne, piosenki kabaretowe, estradowe, utwory punkowe i rapowe. Najstarszy tekst pochodzi z końca XVIII wieku, a najnowszy z 2023 roku. Jaki obraz Warszawy wyłania się z tego zbioru? Bartek Chaciński, Jacek… Czytaj dalej
Na scenie spędziła niemal 70 lat – sens jej życiu nadawał teatr i wiara. Krystyna Feldman została zapamiętana z brawurowej roli Nikifora, a także wielu kreacji drugoplanowych. Po wielu latach podróżowania po Polsce osiadła w ukochanym Poznaniu, w którym odnalazła kochający dom – kultywujący pamięć o niej do… Czytaj dalej