Przejdź do treściPrzejdź do stopki strony
Strona główna Książka „Silny rozum, silne ręce, miękkie serce”. Kim była Regina Salomea Pilsztynowa?

„Silny rozum, silne ręce, miękkie serce”. Kim była Regina Salomea Pilsztynowa?

Aleksandra Galant 26 listopada 2023
„Silny rozum, silne ręce, miękkie serce”. Kim była Regina Salomea Pilsztynowa?

Niekiedy mówi się, że była pierwszą polską lekarką, choć nie miała medycznego wykształcenia. Jedno nie ulega wątpliwości – dziewczyna z niewielkiego Nowogródka zrobiła międzynarodową karierę. Leczyła na dworze sułtana, pracowała na froncie, była też… szpiegiem. Jej biografię, będącą gotowym scenariuszem filmowym, opisał w najnowszej powieści Cezary Harasimowicz.

Transkrypcja podcastu do pobrania pod tekstem poniżej.

Wiedzę o urodzonej w 1713 r. Reginie Salomei Pilsztynowej, medyczce-amatorce i podróżniczce, czerpiemy z pamiętników, które pisała przez całe swoje życie. Wiedzę lekarską, niedostępną wówczas dla kobiet, zdobywała podglądając pracę męża specjalizującego się w okulistyce. Za mąż wyszła w wieku zaledwie 14 lat. Tak młody wiek zamążpójścia mógł wynikać z „czupurnego charakteru”, którym zamęczeni byli jej rodzice. W szybkim małżeństwie córki upatrywali odrobiny spokoju.

Regina Salomea wraz z mężem wyprowadziła się do Stambułu, gdzie uczyła się języków, zgłębiała medycynę, a tak zajmowała się magicznymi rytuałami, które praktykowała do końca życia. Nieustannie podróżowała: odwiedziła Wiedeń, Stambuł, Petersburg, dotarła nawet na Maltę. Z czasem została szpiegiem, a także wykupowała chrześcijan z niewoli tureckiej i „odsprzedawała” ich rodzinom. W międzyczasie przeżywała miłosne przygody, w tym mniej lub bardziej udane małżeństwa.

Barwny życiorys zaciekawił scenarzystę, aktora i pisarza – Cezarego Harasimowicza. Początkowy plan opracowania scenariusza filmowego na podstawie pamiętników Pilsztynowej, przerodził się w kilkuset stronicową powieść, napisaną w całości w pierwszej osobie liczby pojedynczej.

W Audycjach Kulturalnych Cezary Harasimowicz opowiedział o procesie twórczym, towarzyszącym wydaniu książki oraz literackich planach na przyszłość.

Zdjęcia: Wydawnictwa Lira.

„Silny rozum, silne ręce, miękkie serce”. Kim była Regina Salomea Pilsztynowa – transkrypcja podcastu

Audycje Kulturalne są projektem realizowanym przez Narodowe Centrum Kultury.

Inne odcinki z tej kategorii

Nadchodzi „Fala”, czyli historia polskiego postpunku

Nadchodzi „Fala”, czyli historia polskiego postpunku

W swojej najnowszej książce Rafał Księżyk przygląda się jednemu z najciekawszych muzycznych zjawisk w najnowszej historii Polski. Nowa fala, czyli podszyty dziejowym niepokojem nurt twórczości alternatywnej, był czymś więcej niż muzyką – lata od szczytu jej popularności, odnoszą się do niej powstające dziś młode zespoły. Za moment przełomowy… Czytaj dalej

Gombrowicz – rekonstrukcje

Gombrowicz – rekonstrukcje

Z okazji 120. rocznicy urodzin autora „Trans-Atlantyku” w serii „Jubileusze” Narodowego Centrum Kultury, ukazał się poświęcony mu zbiór szkiców i esejów. Pozwalają one spojrzeć na pisarza z nowej perspektywy, przyjrzeć się ważnej dla niego relacji pisarz-czytelnik, a także przeanalizować stosowane przez niego sposoby autokreacji. Witold Gombrowicz (1904-1969) był… Czytaj dalej

„Brzask”, czyli trudny powrót do Warszawy

„Brzask”, czyli trudny powrót do Warszawy

W swoim najnowszym komiksie Jacek Świdziński przybliża pierwsze chwile po wkroczeniu Armii Wojska Polskiego do lewobrzeżnej Warszawy. Choć szacuje się, że do 17 stycznia 1945 r. zabudowa stolicy była zniszczona w ponad osiemdziesięciu procentach, to już tego dnia do miasta zaczęli wracać dawni mieszkańcy. Autor wielokrotnie nagradzanego komiksu… Czytaj dalej

Teresa Wilbik i Janusz Stanny w królestwie ilustracji

Teresa Wilbik i Janusz Stanny w królestwie ilustracji

Książka napisana przez córkę artystów przybliża życie i twórczość słynnych polskich ilustratorów, których prace znają całe pokolenia czytelników. Przypomina, że przygotowywali także poruszające i nagradzane na świecie plakaty i należeli do barwnego artystycznego świata PRL. Janusz Stanny i Teresa Wilbik przez całe życie związani byli z Warszawą. Dzielili… Czytaj dalej

Niedoceniana, wybitna Krystyna Feldman

Niedoceniana, wybitna Krystyna Feldman

Na scenie spędziła niemal 70 lat – sens jej życiu nadawał teatr i wiara. Krystyna Feldman została zapamiętana z brawurowej roli Nikifora, a także wielu kreacji drugoplanowych. Po wielu latach podróżowania po Polsce osiadła w ukochanym Poznaniu, w którym odnalazła kochający dom – kultywujący pamięć o niej do… Czytaj dalej