Swoimi obrazami przywracał wiarę w odrodzenie Polski. Ideą jego sztuki było kształtowanie serc i umysłów Polaków, którzy utracili swój kraj w wyniku zaborów. Jan Matejko – najwybitniejszy polski malarz historyczny. W roku 2023 przypada 185. rocznica urodzin, a także 130. rocznica śmierci artysty. Z tej okazji w Galerii Kordegarda można oglądać wystawę matejkowskich szkiców, pt. „Przedobrazy”.
Transkrypcja podcastu do pobrania pod tekstem poniżej.
Marian Gorzkowski – sekretarz Szkoły Sztuk Pięknych w Krakowie, a zarazem archiwista i powiernik Jana Matejki – szacował, że artysta stworzył około sześciu tysięcy prac rysunkowych, wiele z nich jednak uległo rozproszeniu lub zaginęło. Wystawa w Kordegardzie prezentuje 43 szkice pochodzące ze zbioru należącego do Muzeum Narodowego w Warszawie, drugiej największej kolekcji prac rysunkowych Matejki. To wyjątkowa okazja do obejrzenia dzieł, które prezentowane są publicznie dopiero trzeci raz.
O prezentowanych szkicach rozmawiamy z Katarzyną Haber – kuratorką ekspozycji. Artysta tworzył swoje szkice od około piętnastego roku życia aż do śmierci. Wśród prezentowanych rysunków znajduje się najwcześniejsza, zachwycająca dojrzałością artystyczną, praca piętnastoletniego Matejki, pt. „Carowie Szujscy przed Zygmuntem III”. Na wystawę zostały wybrane szkice wielkich dzieł historycznych: „Rejtan. Upadek Polski”, „Kazania Skargi”, „Unia Lubelska”, „Hołd pruski”. Kuratorka opowiada nam o intelektualnym i artystycznym procesie ukazanym w studium kompozycyjnym prac artysty.
Niektóre dzieła Matejki od momentu powstania szkicu musiały poczekać nawet 30 lat, by artysta stworzył ich malarską realizację. Niektóre – jak „Spalenie Malcherowej” – w formie malarskiej nie powstały nigdy. Szkic jednak pozostał i zachwyca do dziś.
Matejkowskie prace rysunkowe wedle tradycji XIX wieku miały funkcję służebną wobec dzieł „skończonych”, jednak ich mistrzostwo udowadnia, że powinny być traktowane na równi z wielkimi dziełami artysty.
Zapraszamy do wysłuchania rozmowy. W Wydawnictwie NCK ukazał się także katalog towarzyszący wystawie.
Grafika: Jan Matejko, Carowie Szujscy przed Zygmuntem III; po 1853; 18 x 26; ołówek, papier, Muzeum Narodowe w Warszawie
Przedobrazy. Wystawa szkiców i rysunków Jana Matejki – transkrypcja podcastu
Była nie tylko wybitną i zasłużoną badaczką i historyczką sztuki, ale także miłośniczką kolorów, wzorów i ponadczasowego piękna. Najnowsza wystawa w Muzeum Narodowym we Wrocławiu przybliża postać Ireny Huml i zaprasza do odwiedzenia jej garderoby. Irena Huml (1928-2015) była wybitną polską historyczką i krytyczką sztuki. Jej obszarami zainteresowań… Czytaj dalej
W przestrzeni Kordegardy do 30 marca można oglądać wystawę, która przywołuje wystawienniczy debiut Magdaleny Abakanowicz. Po 65 latach, w tym samym miejscu, w dużym stopniu udało się odtworzyć wystawę z 1960 roku. W Audycjach Kulturalnych o początkach drogi twórczej Magdaleny Abakanowicz opowiada Marta Kowalewska – współkuratorka wystawy,… Czytaj dalej
Dla Krakowskiego Zakładu Witrażów S.G. Żeleński tworzyli wybitni rzemieślnicy oraz projektanci, m.in. Stanisław Wyspiański czy Józef Mehoffer. Prace firmy, o której opowiada wystawa w Muzeum Archidiecezji Warszawskiej, oglądać można w wielu zakątkach kraju – przez lata zamawianie realizacji właśnie u Żeleńskiego było wręcz patriotycznym obowiązkiem. Wystawa pt. „Światłem Malowanie. Witraże… Czytaj dalej
Książka napisana przez córkę artystów przybliża życie i twórczość słynnych polskich ilustratorów, których prace znają całe pokolenia czytelników. Przypomina, że przygotowywali także poruszające i nagradzane na świecie plakaty i należeli do barwnego artystycznego świata PRL. Janusz Stanny i Teresa Wilbik przez całe życie związani byli z Warszawą. Dzielili… Czytaj dalej
Prace jednego z najważniejszych europejskich awangardzistów można do 2 lutego oglądać w warszawskiej Kordegardzie. W przestrzeni galerii znalazły się 24 prace Władysława Strzemińskiego, pozwalające prześledzić jego artystyczną drogę. To rysunki, litografie oraz obrazy ze zbiorów instytucjonalnych i prywatnych. W Audycjach Kulturalnych o życiorysie i sztuce Strzemińskiego opowiada… Czytaj dalej
Przez 35 lat etatowo przygotowywał zdjęcia do propagandowego tygodnika „Przyjaźń”, przez co jego twórczość popadła w zapomnienie. Zostawił po sobie kilkadziesiąt tysięcy klisz i zdjęć, które udowadniają, że poza zleconymi pracami, z dużą wrażliwością obserwował rzeczywistość wokół siebie. Jego prace przypomina stołeczny Dom Spotkań z Historią. Romuald Broniarek… Czytaj dalej