Przejdź do treściPrzejdź do stopki strony
Strona główna Sztuka „Malarka dusz”. Olga Boznańska

„Malarka dusz”. Olga Boznańska

Aleksandra Galant 14 grudnia 2023
„Malarka dusz”. Olga Boznańska

Do dziś nazywana jest jedną z najwybitniejszych i najbardziej oryginalnych polskich artystek. Do historii przeszła jako autorka hipnotyzujących portretów, które były wystawiane obok francuskich impresjonistów i nagradzane na najważniejszych europejskich salonach. Twórczość Olgi Boznańskiej przypomina właśnie Muzeum Gdańska.

Transkrypcja podcastu do pobrania pod tekstem poniżej.

„Panna Boznańska, najzdolniejsza dziś bez zaprzeczenia z naszych malarek” – tak o artystce pisał młodopolski poeta Kazimierz Przerwa-Tetmajer. Z kolei Stanisław Wyspiański zastanawiał się „Jakże tu teraz malować, kiedy Pani Boznańska robi takie cudne obrazy?”. Urodziła się w Krakowie, jednak chcąc rozwijać swoje umiejętności malarskie (pierwszych lekcji udzielała jej matka), namówiła rodziców, by pozwolili jej wyjechać z kraju: najpierw do Monachium, gdzie już po kilku latach prowadziła własną pracownię, a jej obrazy zaczęły pojawiać się na znaczących wystawach.
Drugim przystankiem był Paryż, z którym związała się już na całe życie. Artystyczna kariera Boznańskiej nabrała tempa, jej prace były pokazywane m.in. na wystawach światowych, reprezentowała Francję razem z Augustem Renoirem i Claudem Monetem. Odbierała także prestiżowe nagrody.

Prace Olgi Boznańskiej znalazły się na wystawie „Przesilenie. Malarstwo Północy” w Muzeum Narodowym w Warszawie – rozmowy na ten temat można wysłuchać tutaj; https://test.audycjekulturalne.pl/przesilenie-malarstwo-polnocy/

Boznańska słynęła z malowania poruszających portretów, których centralnym punktem były oczy modeli. Krytycy pisali nawet, że maluje „nie oczy, a spojrzenia”. Przydomek „malarki dusz” zdobyła odwzorowując na obrazie portret psychologiczny osoby którą portretowała, budowany także poprzez długie rozmowy. Jednak to, co zachwycało europejskich krytyków, m.in. najsłynniejszy portret pt. „Dziewczynka z chryzantemami” z 1984 r., w Polsce uznawane było jako szare i smutne.

Boznańska rzadko malowała pejzaże – nie lubiła tworzyć poza swoimi pracowniami. Najczęściej malowała więc widoki zza okna lub kwiaty, których bukiet zawsze miała w swoim otoczeniu. Na wystawie „Olga Boznańska” w Muzeum Gdańska w kontrze do postrzegania Boznańskiej wyłącznie jako portrecistki, można zobaczyć spory ich wybór. W sumie wystawę tworzy ok. 50 prac pochodzących ze zbiorów Muzeum Narodowego w Krakowie. Prócz nich prezentowane są pamiątki po Oldze Boznańskiej: m.in. paleta, pędzle, ledwo napoczęte tubki z farbami.

O twórczości Olgi Boznańskiej oraz poświęconej jej wystawie w Muzeum Gdańska, opowiedziała Urszula Kozakowska z Muzeum Narodowego w Krakowie.

Zdjęcia dzięki uprzejmości Muzeum Gdańska/ fot. Piotr Wittman
Zdjęcie główne: Olga Boznańska na ulicach Paryża, mat Muzeum Narodowe w Krakowie

„Malarka dusz”. Olga Boznańska – transkrypcja podcastu

Audycje Kulturalne są projektem realizowanym przez Narodowe Centrum Kultury.

Inne odcinki z tej kategorii

Irena Huml. Ikona mody i kolorowy ptak

Irena Huml. Ikona mody i kolorowy ptak

Była nie tylko wybitną i zasłużoną badaczką i historyczką sztuki, ale także miłośniczką kolorów, wzorów i ponadczasowego piękna. Najnowsza wystawa w Muzeum Narodowym we Wrocławiu przybliża postać Ireny Huml i zaprasza do odwiedzenia jej garderoby. Irena Huml (1928-2015) była wybitną polską historyczką i krytyczką sztuki. Jej obszarami zainteresowań… Czytaj dalej

Magdalena Abakanowicz. Prolog

Magdalena Abakanowicz. Prolog

W przestrzeni Kordegardy do 30 marca można oglądać wystawę, która przywołuje wystawienniczy debiut Magdaleny Abakanowicz. Po 65 latach, w tym samym miejscu, w dużym stopniu udało się odtworzyć wystawę z 1960 roku. W Audycjach Kulturalnych o początkach drogi twórczej Magdaleny Abakanowicz opowiada Marta Kowalewska – współkuratorka wystawy,… Czytaj dalej

Gry świateł i kolorów. Historia pierwszej polskiej firmy tworzącej witraże

Gry świateł i kolorów. Historia pierwszej polskiej firmy tworzącej witraże

Dla Krakowskiego Zakładu Witrażów S.G. Żeleński tworzyli wybitni rzemieślnicy oraz projektanci, m.in. Stanisław Wyspiański czy Józef Mehoffer. Prace firmy, o której opowiada wystawa w Muzeum Archidiecezji Warszawskiej, oglądać można w wielu zakątkach kraju – przez lata zamawianie realizacji właśnie u Żeleńskiego było wręcz patriotycznym obowiązkiem. Wystawa pt. „Światłem Malowanie. Witraże… Czytaj dalej

Teresa Wilbik i Janusz Stanny w królestwie ilustracji

Teresa Wilbik i Janusz Stanny w królestwie ilustracji

Książka napisana przez córkę artystów przybliża życie i twórczość słynnych polskich ilustratorów, których prace znają całe pokolenia czytelników. Przypomina, że przygotowywali także poruszające i nagradzane na świecie plakaty i należeli do barwnego artystycznego świata PRL. Janusz Stanny i Teresa Wilbik przez całe życie związani byli z Warszawą. Dzielili… Czytaj dalej

Podwójna jednorodność. Władysław Strzemiński

Podwójna jednorodność. Władysław Strzemiński

Prace jednego z najważniejszych europejskich awangardzistów można do 2 lutego oglądać w warszawskiej Kordegardzie. W przestrzeni galerii znalazły się 24 prace Władysława Strzemińskiego, pozwalające prześledzić jego artystyczną drogę. To rysunki, litografie oraz obrazy ze zbiorów instytucjonalnych i prywatnych. W Audycjach Kulturalnych o życiorysie i sztuce Strzemińskiego opowiada… Czytaj dalej

PRZY OKAZJI. Nieznane fotografie Romualda Broniarka

PRZY OKAZJI. Nieznane fotografie Romualda Broniarka

Przez 35 lat etatowo przygotowywał zdjęcia do propagandowego tygodnika „Przyjaźń”, przez co jego twórczość popadła w zapomnienie. Zostawił po sobie kilkadziesiąt tysięcy klisz i zdjęć, które udowadniają, że poza zleconymi pracami, z dużą wrażliwością obserwował rzeczywistość wokół siebie. Jego prace przypomina stołeczny Dom Spotkań z Historią. Romuald Broniarek… Czytaj dalej