Historię niezwykłej pary, którą połączyła pasja i uczucie, przybliża wystawa fotografii prezentowana w Galerii pod Ratuszem na festiwalu Wschód Kultury Europejski Stadion Kultury w stolicy Podkarpacia. Choć po zakładzie fotograficznym „E. Janusz” od ponad 70 lat nie ma już śladu, to cudem ocalono kilkadziesiąt tysięcy szklanych negatywów, będących unikatową dokumentacją historii miasta.
Transkrypcja podcastu do pobrania pod tekstem poniżej.
Leopoldyna, której pasję do zdjęć przekazał ojciec, zdobywała zawodowe szlify w Wiedniu, gdzie prowadziła rodzinny zakład fotograficzny. Z kolei Edward był oficerem armii austro-węgierskiej i to właśnie tam zajmował się wykonywaniem zdjęć. W 1886 otworzył w Rzeszowie zakład fotograficzny „E.Janusz”, który uwieczniał mieszkańców miasta w najważniejszych dla nich momentach aż do lat 50. XX w. Jak głosi rodzinna legenda, Edward i Leopoldyna poznali się przez… ogłoszenie w gazecie. Od 1889 zakład prowadzili razem – po śmierci męża zajmowała się nim sama, stając się jedną z najbardziej wyemancypowanych rzeszowianek swoich czasów.
Na strychu zakładu odnaleziono niezwykłą kolekcję szklanych negatywów, powstających na przestrzeni lat działalności zakładu państwa Janusz. Część z nich, w specjalnej gablocie prezentowana jest na wystawie „Na szklanym negatywie – Leopoldyna i Edward Janusz”. To zresztą nie jedyne eksponaty: na ekspozycji znalazły się także drewniane kasety na fotografie, opisy zdjęć czy oryginalne aparaty, które na co dzień znajdują się w kolekcji Muzeum Okręgowego w Rzeszowie.
Na festiwalu Wschód Kultury można też poznać historię Zofii Chomętowskiej, o której opowiadaliśmy w Audycjach Kulturalnych przy okazji poświęconej jej książki.
Wystawa to wyjątkowa szansa na poznanie pionierów sztuki fotografii w Galicyjskim Rzeszowie, a także obejrzenia… fotografii samych fotografów, bowiem w Galerii pod Ratuszem znalazły się także osobiste zdjęcia bohaterów dokumentujące ich życie prywatne.
O wystawie opowiedziała jej twórczyni, Joanna Jęczalik, która wcześniej napisała o Leopoldynie Janusz pracę magisterską.
Projekt realizowany jest w ramach Festiwalu Wschód Kultury Europejski Stadion Kultury 2023, którego organizatorami są Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego, Narodowe Centrum Kultury, Miasto Rzeszów i Estrada Rzeszowska.
Zdjęcia: Estrada Rzeszowska
Miłość i fotografia: Na szklanym negatywie – Leopoldyna i Edward Janusz – transkrypcja podcastu
Odtwarzacz plików dźwiękowych
Była nie tylko wybitną i zasłużoną badaczką i historyczką sztuki, ale także miłośniczką kolorów, wzorów i ponadczasowego piękna. Najnowsza wystawa w Muzeum Narodowym we Wrocławiu przybliża postać Ireny Huml i zaprasza do odwiedzenia jej garderoby. Irena Huml (1928-2015) była wybitną polską historyczką i krytyczką sztuki. Jej obszarami zainteresowań… Czytaj dalej
Odtwarzacz plików dźwiękowych
W przestrzeni Kordegardy do 30 marca można oglądać wystawę, która przywołuje wystawienniczy debiut Magdaleny Abakanowicz. Po 65 latach, w tym samym miejscu, w dużym stopniu udało się odtworzyć wystawę z 1960 roku. W Audycjach Kulturalnych o początkach drogi twórczej Magdaleny Abakanowicz opowiada Marta Kowalewska – współkuratorka wystawy,… Czytaj dalej
Odtwarzacz plików dźwiękowych
Dla Krakowskiego Zakładu Witrażów S.G. Żeleński tworzyli wybitni rzemieślnicy oraz projektanci, m.in. Stanisław Wyspiański czy Józef Mehoffer. Prace firmy, o której opowiada wystawa w Muzeum Archidiecezji Warszawskiej, oglądać można w wielu zakątkach kraju – przez lata zamawianie realizacji właśnie u Żeleńskiego było wręcz patriotycznym obowiązkiem. Wystawa pt. „Światłem Malowanie. Witraże… Czytaj dalej
Odtwarzacz plików dźwiękowych
Książka napisana przez córkę artystów przybliża życie i twórczość słynnych polskich ilustratorów, których prace znają całe pokolenia czytelników. Przypomina, że przygotowywali także poruszające i nagradzane na świecie plakaty i należeli do barwnego artystycznego świata PRL. Janusz Stanny i Teresa Wilbik przez całe życie związani byli z Warszawą. Dzielili… Czytaj dalej
Odtwarzacz plików dźwiękowych
Prace jednego z najważniejszych europejskich awangardzistów można do 2 lutego oglądać w warszawskiej Kordegardzie. W przestrzeni galerii znalazły się 24 prace Władysława Strzemińskiego, pozwalające prześledzić jego artystyczną drogę. To rysunki, litografie oraz obrazy ze zbiorów instytucjonalnych i prywatnych. W Audycjach Kulturalnych o życiorysie i sztuce Strzemińskiego opowiada… Czytaj dalej
Odtwarzacz plików dźwiękowych
Przez 35 lat etatowo przygotowywał zdjęcia do propagandowego tygodnika „Przyjaźń”, przez co jego twórczość popadła w zapomnienie. Zostawił po sobie kilkadziesiąt tysięcy klisz i zdjęć, które udowadniają, że poza zleconymi pracami, z dużą wrażliwością obserwował rzeczywistość wokół siebie. Jego prace przypomina stołeczny Dom Spotkań z Historią. Romuald Broniarek… Czytaj dalej
