Dla Krakowskiego Zakładu Witrażów S.G. Żeleński tworzyli wybitni rzemieślnicy oraz projektanci, m.in. Stanisław Wyspiański czy Józef Mehoffer. Prace firmy, o której opowiada wystawa w Muzeum Archidiecezji Warszawskiej, oglądać można w wielu zakątkach kraju – przez lata zamawianie realizacji właśnie u Żeleńskiego było wręcz patriotycznym obowiązkiem.
Wystawa pt. „Światłem Malowanie. Witraże i mozaiki z Krakowskiego Zakładu Witrażów S.G. Żeleński (1902–1952)” pokazuje półwiecze dokonań firmy. Na ekspozycji prezentowana jest część ocalałych projektów i kartonów oraz witraże, które nie wymagały demontażu z okien. Co ciekawe, nie zrezygnowano z pokazania dzieł źle zachowanych. Ten celowy zabieg ma zwrócić uwagę na problemy związane z ochroną kruchego dziedzictwa. Zostały uzupełnione o fotografie archiwalne i współczesne fotogramy.
Do wybuchu I wojny światowej zakład działał głównie w Galicji, realizując zamówienia do kościołów i do wnętrz świeckich. W Królestwie Polskim miał konkurencję w polskich firmach czynnych w Warszawie. W Wielkim Księstwie Poznańskim, pozbawionym polskich pracowni, składanie zamówień w Krakowie było postrzegane jako patriotyczny obowiązek. W odrodzonej Polsce, zakład prowadzony przez Izę Żeleńską po śmierci jej męża, dominował na obszarze całego kraju. Działał także w czasie II wojny światowej.
Witraże przygotowane przez pracownię można oglądać m.in. w Kościele Mariackim (twórcami projektu byli Stanisław Wyspiański i Józef Mehoffer), na Skałce (Adam Bunsch), w Kaplicy Świętokrzyskiej katedry wawelskiej (Mehoffer), kaliskiej katedrze św. Mikołaja (Włodzimierz Przerwa-Tetmajer), tarnowskim kościele Świętej Rodziny (Stefan Matejko) i kościele św. Krzysztofa w Podkowie Leśnej (Jan Henryk Rozen).
Wystawa „Światłem Malowanie. Witraże i mozaiki z Krakowskiego Zakładu Witrażów S.G. Żeleński (1902–1952)” jest dostępna w Muzeum Archidiecezji Warszawskiej do 13 kwietnia. W Audycjach Kulturalnych opowiedziała o niej kuratorka, badaczka i znawczyni sztuki tworzenia witraży, Danuta Czapczyńska- Kleszczyńska.
Zdjęcia dzięki uprzejmości Muzeum Archidiecezji Warszawskiej.
Zdjęcie główne: Iza Żeleńska i syn jej Adam (stoi przy sztaludze) w pracowni szklarskiej, fot. 1936, Narodowe Archiwum Cyfrowe
Była nie tylko wybitną i zasłużoną badaczką i historyczką sztuki, ale także miłośniczką kolorów, wzorów i ponadczasowego piękna. Najnowsza wystawa w Muzeum Narodowym we Wrocławiu przybliża postać Ireny Huml i zaprasza do odwiedzenia jej garderoby. Irena Huml (1928-2015) była wybitną polską historyczką i krytyczką sztuki. Jej obszarami zainteresowań… Czytaj dalej
W przestrzeni Kordegardy do 30 marca można oglądać wystawę, która przywołuje wystawienniczy debiut Magdaleny Abakanowicz. Po 65 latach, w tym samym miejscu, w dużym stopniu udało się odtworzyć wystawę z 1960 roku. W Audycjach Kulturalnych o początkach drogi twórczej Magdaleny Abakanowicz opowiada Marta Kowalewska – współkuratorka wystawy,… Czytaj dalej
Książka napisana przez córkę artystów przybliża życie i twórczość słynnych polskich ilustratorów, których prace znają całe pokolenia czytelników. Przypomina, że przygotowywali także poruszające i nagradzane na świecie plakaty i należeli do barwnego artystycznego świata PRL. Janusz Stanny i Teresa Wilbik przez całe życie związani byli z Warszawą. Dzielili… Czytaj dalej
Prace jednego z najważniejszych europejskich awangardzistów można do 2 lutego oglądać w warszawskiej Kordegardzie. W przestrzeni galerii znalazły się 24 prace Władysława Strzemińskiego, pozwalające prześledzić jego artystyczną drogę. To rysunki, litografie oraz obrazy ze zbiorów instytucjonalnych i prywatnych. W Audycjach Kulturalnych o życiorysie i sztuce Strzemińskiego opowiada… Czytaj dalej
Przez 35 lat etatowo przygotowywał zdjęcia do propagandowego tygodnika „Przyjaźń”, przez co jego twórczość popadła w zapomnienie. Zostawił po sobie kilkadziesiąt tysięcy klisz i zdjęć, które udowadniają, że poza zleconymi pracami, z dużą wrażliwością obserwował rzeczywistość wokół siebie. Jego prace przypomina stołeczny Dom Spotkań z Historią. Romuald Broniarek… Czytaj dalej
Wystawa czasowa w Muzeum Architektury przypomina dzieła wybitnych architektów i projektantów wnętrz, którzy w stolicy Dolnego Śląska nadawali ton estetycznym zmianom wprowadzanym pod koniec lat 50. XX wieku. Właśnie tam tworzył autor projektu jednego z najsłynniejszych mebli minionej epoki, który także dziś bije rekordy popularności. W Polsce… Czytaj dalej