Mija 230 lat od uchwalenia pierwszej w Europie i drugiej na świecie nowoczesnej konstytucji. Ustawa zasadnicza z 3 maja 1791 r. wprowadzała ustrój monarchii konstytucyjnej, choć została przegłosowana w tajemnicy i podstępem. Dlaczego do dziś jest wzorem i symbolem? W rozmowie z Katarzyną Oklińską mówi o tym prof. Wojciech Fałkowski, dyrektor Zamku Królewskiego. To tutaj 230 lat temu została uchwalona konstytucja.
Transkrypcja podcastu do pobrania pod tekstem poniżej.
Konstytucja 3 maja to następstwo traumy pierwszego rozbioru Polski i zagrożenia utratą państwowości. Nie bez znaczenia pozostawały zmiany zachodzące na świecie – w Stanach Zjednoczonych formowało się państwo oparte na zasadach monteskiuszowskich, a we Francji trwała rewolucja.
Co zmieniał ten dokument? Likwidował jedno z najbardziej kontrowersyjnych rozwiązań ówczesnego ustroju – liberum veto na rzecz głosowania większością, wprowadzał dziedziczność tronu, a także zapoczątkował trójpodział władzy i decentralizację państwa. W podcaście wymieniamy też inne ważne zmiany wprowadzone przez Konstytucję 3 maja, które nie pozostały bez znaczenia dla późniejszych losów Rzeczpospolitej, choć ustawa zasadnicza obowiązywała zaledwie kilka miesięcy.
Z całym aktem mogą Państwo zapoznać się w cyfrowej bibliotece Polona.
Na zdjęciu głównym obraz „Zaprzysiężenie Konstytucji 3 maja 1791” Jana Piotra Norblina, Polona.
Animacja lokalnej kultury pełni wiele funkcji. Może być praktyką rozwijającą aktywne uczestnictwo w kulturze, czynnikiem zmiany społecznej, generatorem zrównoważonego rozwoju. Może być też narzędziem tworzenia struktur umożliwiających pełną i autentyczną partycypację. Jest bowiem zorientowana na budowanie poziomych relacji międzyludzkich, które są podstawą współpracy i budują kapitał społeczny. O… Czytaj dalej
Odczucie nierównego traktowania jest powszechne wśród osób pracowniczych i dyrektorskich w samorządowych instytucjach kultury, a także wśród osób artystycznych, aktywistycznych i freelancerskich pracujących w obszarze kultury. W przypadku instytucji kultury, ich pracowników i pracowniczek, udowodnić tezę o nierównym traktowaniu przez państwo jest stosunkowo łatwo. Instytucje kultury i osoby… Czytaj dalej
W ostatnim odcinku cyklu o języku niewykluczającym rozmawiamy o feminatywach, rodzaju neutralnym oraz formach językowych niewskazujących na płeć. Opowiada o nich Mateusz Adamczyk, który tym razem wcielił się w rolę gościa. Zapraszamy do wysłuchania rozmowy, w której zastanawiamy się nad feminatywami z perspektywy języka oraz kulturowych uwarunkowań. Czytaj dalej
W kolejnym podcaście o języku włączającym rozmawiamy o komunikacji z osobami starszymi. Czym jest „ageizm językowy” i na czym polega „dziadurzenie”? O tym usłyszą Państwo w rozmowie Mateusza Adamczyka z Magdaleną Małgorzatą Skrzydlewską – specjalistką w zakresie komunikacji społecznej, trenerką, animatorką społeczną, prezeską Stowarzyszenia Forum 4 Czerwca. Czytaj dalej
W czwartym odcinku cyklu o języku włączającym Mateusz Adamczyk rozmawia z dziennikarzem i publicystą Marcinem Dzierżanowskim, współautorem poradnika „Jak mówić i pisać o osobach LGBT+”. W podcaście zastanawiamy się, jakie określenia związane z orientacją seksualną i tożsamością płciową są najwłaściwsze, a jakie powinny odejść do lamusa. Cykl… Czytaj dalej
Album przygotowany przez Narodowe Archiwum Cyfrowe zawiera ponad 500 zdjęć, które zapraszają do odkrywania świata, po którym do dziś prawie nie ma śladu. Zapisane na fotografiach Kresy zaskakują swoją różnorodnością i naturalnym pięknem. „Kresy. Fotografie z Narodowego Archiwum Cyfrowego” to znacznie poszerzona wersja albumu wydanego przez NAC w… Czytaj dalej