Najstarsze polskie stanowisko archeologiczne z glinianymi i kamiennymi wyobrażeniami jaj datuje się na X-XIII wiek. Choć ich funkcja obrzędowa zmieniała się przez stulecia, pozostają one obiektami pełnymi znaczeń, towarzyszącymi nam dziś głównie podczas Świąt Wielkanocnych. W tym odcinku pytamy o symbolikę jaj oraz tradycję ich zdobienia.
Transkrypcja podcastu do pobrania pod tekstem poniżej.
Mianem pisanek określamy dziś jaja udekorowane za pomocą różnorodnych technik. Wśród nich znajdziemy choćby kraszanki, rysowanki czy naklejanki. Przez lata w poszczególnych regionach rozwinęły się zróżnicowane sposoby barwienia i ozdabiania jaj, symbolizujących cykliczność życia.
Współcześnie jaja kojarzą się nam głównie ze zwyczajami wielkanocnymi. W przeszłości obdarowywano nimi bliskie osoby w okresie wiosennym. Były również przedmiotem wielu zabaw i podziękowań za tańce podczas zapustów.
O znaczeniu jaja w kulturze i kulisach technik zdobniczych opowiada Karolina Pachla-Wojciechowska z Muzeum Etnograficznego im. Seweryna Udzieli w Krakowie. Instytucja posiada największy w Polsce zbiór pisanek, liczący ponad 8 tysięcy eksponatów. W Audycjach Kulturalnych sprawdzamy, za którym z nich stoi niesamowita historia.
Zdjęcia dzięki uprzejmości Muzeum Etnograficznego im. Seweryna Udzieli w Krakowie.
Fot. Pisanki z dedykacjami prezentowane na wystawie „Od-nowa” w Muzeum Etnograficznym w Krakowie.
Jajko jako symbol życia – o tradycji tworzenia pisanek – transkrypcja podcastu
Animacja lokalnej kultury pełni wiele funkcji. Może być praktyką rozwijającą aktywne uczestnictwo w kulturze, czynnikiem zmiany społecznej, generatorem zrównoważonego rozwoju. Może być też narzędziem tworzenia struktur umożliwiających pełną i autentyczną partycypację. Jest bowiem zorientowana na budowanie poziomych relacji międzyludzkich, które są podstawą współpracy i budują kapitał społeczny. O… Czytaj dalej
Odczucie nierównego traktowania jest powszechne wśród osób pracowniczych i dyrektorskich w samorządowych instytucjach kultury, a także wśród osób artystycznych, aktywistycznych i freelancerskich pracujących w obszarze kultury. W przypadku instytucji kultury, ich pracowników i pracowniczek, udowodnić tezę o nierównym traktowaniu przez państwo jest stosunkowo łatwo. Instytucje kultury i osoby… Czytaj dalej
W ostatnim odcinku cyklu o języku niewykluczającym rozmawiamy o feminatywach, rodzaju neutralnym oraz formach językowych niewskazujących na płeć. Opowiada o nich Mateusz Adamczyk, który tym razem wcielił się w rolę gościa. Zapraszamy do wysłuchania rozmowy, w której zastanawiamy się nad feminatywami z perspektywy języka oraz kulturowych uwarunkowań. Czytaj dalej
W kolejnym podcaście o języku włączającym rozmawiamy o komunikacji z osobami starszymi. Czym jest „ageizm językowy” i na czym polega „dziadurzenie”? O tym usłyszą Państwo w rozmowie Mateusza Adamczyka z Magdaleną Małgorzatą Skrzydlewską – specjalistką w zakresie komunikacji społecznej, trenerką, animatorką społeczną, prezeską Stowarzyszenia Forum 4 Czerwca. Czytaj dalej
W czwartym odcinku cyklu o języku włączającym Mateusz Adamczyk rozmawia z dziennikarzem i publicystą Marcinem Dzierżanowskim, współautorem poradnika „Jak mówić i pisać o osobach LGBT+”. W podcaście zastanawiamy się, jakie określenia związane z orientacją seksualną i tożsamością płciową są najwłaściwsze, a jakie powinny odejść do lamusa. Cykl… Czytaj dalej
Album przygotowany przez Narodowe Archiwum Cyfrowe zawiera ponad 500 zdjęć, które zapraszają do odkrywania świata, po którym do dziś prawie nie ma śladu. Zapisane na fotografiach Kresy zaskakują swoją różnorodnością i naturalnym pięknem. „Kresy. Fotografie z Narodowego Archiwum Cyfrowego” to znacznie poszerzona wersja albumu wydanego przez NAC w… Czytaj dalej