Brak granicy między aktorami a widzami, improwizacja, nowatorska warstwa wizualna – to nie tylko cechy wielu najnowszych spektakli, ale znaki rozpoznawcze Cricotu – eksperymentalnego teatru plastyków, który działał w krakowskich kawiarniach od roku 1933 do wybuchu wojny.
Pierwsza monograficzna wystawa poświęcona tej grupie artystycznej prezentowana jest w krakowskiej Cricotece. O spektaklach i artystach przedwojennej grupy Cricot opowiada kurator wystawy Cricot idzie!, Karolina Czerska.
Teatr plastyków Cricot, założony przez Józefa Jaremę, skupia absolwentów krakowskiej Akademii Sztuk Pięknych, awangardowych literatów oraz krytyków. Ten najdłużej funkcjonujący teatr awangardowy międzywojnia oficjalnie rozpoczął działalność w Krakowie w 1933 roku (pierwsza premiera 2 VII) i pozostawał aktywny aż do roku 1939. Działalność Cricot przerwała wybuch wojny. Po jej zakończeniu miały miejsce próby kontynuacji Cricotu w Krakowie, Warszawie oraz we Włoszech i Francji. W 1955 roku do twórczości teatru nawiązał Tadeusz Kantor wraz z Marią Jaremą i Kazimierzem Mikulskim, powołując do życia teatr Cricot 2.
Niezwykłość teatru Cricot była wynikiem zespolenia działań wielu wyrazistych osobowości ówczesnego życia artystycznego. Z teatrem współpracowali twórcy należący do Grupy Krakowskiej: Maria Jarema, Jonasz Stern, Henryk Wiciński, Adam Marczyński, a ponadto Zbigniew Pronaszko, Czesław Rzepiński, Henryk Gotlib, Tadeusz Piotr Potworowski, Zygmunt Waliszewski czy Tadeusz Cybulski. Obok aspektu malarsko-przestrzennego ważna była warstwa muzyczna przedstawień – występom Cricot towarzyszyła specjalnie komponowana muzyka, poprzedzały je recitale piosenek lub muzyki klasycznej. Z teatrem współpracowali tacy muzycy jak Jan Ekier i Kazimierz Meyerhold. Ważne postacie związane z Cricot to ponadto m.in. Władysław Józef Dobrowolski, Władysław Woźnik czy Jacek Puget.
W repertuarze teatru znalazły się teksty pisane specjalnie dla tej sceny, utwory polskich awangardystów oraz klasyków. Ponadto wystawiano dzieła autorów zagranicznych, a także opery.
Cricot idzie!
Wystawa: 12 maja – 19 sierpnia 2018 Cricoteka Kraków ul. Nadwiślańska 2-4.
Poza narracją główną, prowadzoną chronologicznie i prezentującą kolejne premiery Cricot z lat 1933-39, znajdują się na niej dwie odrębne sekcje związane z Paryżem: „Kapiści” oraz „Paryż, Paryż”, a także oddzielne części poświęcone życiu artystycznemu Krakowa lat 30. – miejscom ważnym dla dyskusji o sztuce („Krakowskie kawiarnie”) oraz wydarzeniom („Dni Krakowa”). Prezentowane są też płótna i rzeźby artystów współpracujących z teatrem.
Na wystawie prezentowane są następujące premiery:
Zdjęcie: Scena z opery La serva padrona, 1937 (?), Galeria Dyląg, Kraków, dzięki uprzejmości Wiesława Dyląga
Nagranie przygotowała Dorota Kołodziejczyk
Była nie tylko wybitną i zasłużoną badaczką i historyczką sztuki, ale także miłośniczką kolorów, wzorów i ponadczasowego piękna. Najnowsza wystawa w Muzeum Narodowym we Wrocławiu przybliża postać Ireny Huml i zaprasza do odwiedzenia jej garderoby. Irena Huml (1928-2015) była wybitną polską historyczką i krytyczką sztuki. Jej obszarami zainteresowań… Czytaj dalej
W przestrzeni Kordegardy do 30 marca można oglądać wystawę, która przywołuje wystawienniczy debiut Magdaleny Abakanowicz. Po 65 latach, w tym samym miejscu, w dużym stopniu udało się odtworzyć wystawę z 1960 roku. W Audycjach Kulturalnych o początkach drogi twórczej Magdaleny Abakanowicz opowiada Marta Kowalewska – współkuratorka wystawy,… Czytaj dalej
Dla Krakowskiego Zakładu Witrażów S.G. Żeleński tworzyli wybitni rzemieślnicy oraz projektanci, m.in. Stanisław Wyspiański czy Józef Mehoffer. Prace firmy, o której opowiada wystawa w Muzeum Archidiecezji Warszawskiej, oglądać można w wielu zakątkach kraju – przez lata zamawianie realizacji właśnie u Żeleńskiego było wręcz patriotycznym obowiązkiem. Wystawa pt. „Światłem Malowanie. Witraże… Czytaj dalej
Instytut Teatralny im. Zbigniewa Raszewskiego uruchomił pierwszą w historii wirtualną wystawę fotograficzną opowiadającą historię polskiego teatru. O tym, jak zmieniała się technika i zainteresowania fotografów, można się przekonać, oglądając trzy części ekspozycji: od 1839 do 2024 r. Ekspozycja „Pamięć teatru” pozwala przyjrzeć się ewolucji fotografii teatralnej w Polsce od jej… Czytaj dalej
Książka napisana przez córkę artystów przybliża życie i twórczość słynnych polskich ilustratorów, których prace znają całe pokolenia czytelników. Przypomina, że przygotowywali także poruszające i nagradzane na świecie plakaty i należeli do barwnego artystycznego świata PRL. Janusz Stanny i Teresa Wilbik przez całe życie związani byli z Warszawą. Dzielili… Czytaj dalej
Wystawa w Pałacu Czapskich w Warszawie przybliża najważniejsze spektakle stworzone przez Adama Hanuszkiewicza – reżysera, aktora, wieloletniego dyrektora najważniejszych stołecznych scen. Choć krytycy zarzucali mu efekciarstwo i oportunizm, to murem stali za nim widzowie. Kupienie biletu na reżyserowane przez niego przedstawienia, przez całe lata graniczyło z cudem. Urodzony w 1924… Czytaj dalej