Przejdź do treściPrzejdź do stopki strony
Strona główna Sztuka „Za wyraz twarzy fotograf nie odpowiada”. Adam Karaś w Muzeum Fotografii w Krakowie

„Za wyraz twarzy fotograf nie odpowiada”. Adam Karaś w Muzeum Fotografii w Krakowie

Aleksandra Galant 2 maja 2024
„Za wyraz twarzy fotograf nie odpowiada”. Adam Karaś w Muzeum Fotografii w Krakowie


Adam Karaś zbudował wokół fotografii całe swoje życie. Jego studio fotograficzne było jednocześnie mieszkaniem, lampom studyjnym nadawał imiona, a w czasie wojny tworzył pierwsze autorskie filmy. Retrospektywną wystawę jego twórczości pt. „Być jak Adam Karaś“ można oglądać w Muzeum Fotografii w Krakowie.

Adam Karaś (1896–1986) był indywidualistą i ekscentrykiem, miłośnikiem fotografii, niestrudzonym twórcą i wynalazcą, który przez ponad pół wieku prowadził w Krakowie studio fotograficzne. Dzięki temu na stałe zapisał się w pamięci mieszkańców miasta.

Karaś uznawał, że portret nie był dziełem fotografa, a wynikiem jego współpracy z osobami przed obiektywem. Starał się jednak wpływać na modeli i modelki. Proponował im, by wyobrazili sobie jakąś sytuację, wręczał nietypowe rekwizyty, tworzył atmosferę poprzez dobór dekoracji, światła i muzyki w studio. Wiele z portretowanych przez niego osób do dziś pamięta przeżycie, jakim była wizyta u fotografa z ulicy Szewskiej.

Atelier fotografa przełomu XIX i XX wieku przybliżała IV odsłona Gabinetu Fotografii w Muzeum Narodowym w Warszawie.

Karaś był artystą niezależnym i bezkompromisowym. W czasach, gdy każdy druk był cenzurowany, artysta w gablocie zakładu pokazywał wybrane przez siebie zdjęcia – ułożone w szeregu legitymacyjne „główki” o uderzającym podobieństwie, autorskie kartki okolicznościowe, a także fotoratury (w fotograficznym słowniku Karasia słowo to oznaczało tworzone z negatywów kolaże). Był pionierem w wielu dziedzinach sztuki. W 1928 roku razem z bratem Wiktorem założył studio „Bracia Karaś Film”, ale w 1916 roku – już na własną rękę – tworzył fotoratury, opracowywał oryginalną metodę fotograficznego „drukowania” tekstów, a także tworzył wyprzedzające epokę identyfikacje wizualne dla swoich firm.

Życiu artysty wciąż towarzyszą legendy, tajemnice i niedomówienia. Część z nich odkryły kuratorki wystawy, Marta Miskowiec i Monika Kozień, które gościły w Audycjach Kulturalnych.

Wystawę można oglądać w Muzeum Fotografii w Krakowie do 29 września 2024 r.

Zdjęcia: dzięki uprzejmości Muzeum Fotografii w Krakowie / fot. Mateusz Woźniak

Audycje Kulturalne są projektem realizowanym przez Narodowe Centrum Kultury.

Inne odcinki z tej kategorii

Irena Huml. Ikona mody i kolorowy ptak

Irena Huml. Ikona mody i kolorowy ptak

Była nie tylko wybitną i zasłużoną badaczką i historyczką sztuki, ale także miłośniczką kolorów, wzorów i ponadczasowego piękna. Najnowsza wystawa w Muzeum Narodowym we Wrocławiu przybliża postać Ireny Huml i zaprasza do odwiedzenia jej garderoby. Irena Huml (1928-2015) była wybitną polską historyczką i krytyczką sztuki. Jej obszarami zainteresowań… Czytaj dalej

Magdalena Abakanowicz. Prolog

Magdalena Abakanowicz. Prolog

W przestrzeni Kordegardy do 30 marca można oglądać wystawę, która przywołuje wystawienniczy debiut Magdaleny Abakanowicz. Po 65 latach, w tym samym miejscu, w dużym stopniu udało się odtworzyć wystawę z 1960 roku. W Audycjach Kulturalnych o początkach drogi twórczej Magdaleny Abakanowicz opowiada Marta Kowalewska – współkuratorka wystawy,… Czytaj dalej

Gry świateł i kolorów. Historia pierwszej polskiej firmy tworzącej witraże

Gry świateł i kolorów. Historia pierwszej polskiej firmy tworzącej witraże

Dla Krakowskiego Zakładu Witrażów S.G. Żeleński tworzyli wybitni rzemieślnicy oraz projektanci, m.in. Stanisław Wyspiański czy Józef Mehoffer. Prace firmy, o której opowiada wystawa w Muzeum Archidiecezji Warszawskiej, oglądać można w wielu zakątkach kraju – przez lata zamawianie realizacji właśnie u Żeleńskiego było wręcz patriotycznym obowiązkiem. Wystawa pt. „Światłem Malowanie. Witraże… Czytaj dalej

Teresa Wilbik i Janusz Stanny w królestwie ilustracji

Teresa Wilbik i Janusz Stanny w królestwie ilustracji

Książka napisana przez córkę artystów przybliża życie i twórczość słynnych polskich ilustratorów, których prace znają całe pokolenia czytelników. Przypomina, że przygotowywali także poruszające i nagradzane na świecie plakaty i należeli do barwnego artystycznego świata PRL. Janusz Stanny i Teresa Wilbik przez całe życie związani byli z Warszawą. Dzielili… Czytaj dalej

Podwójna jednorodność. Władysław Strzemiński

Podwójna jednorodność. Władysław Strzemiński

Prace jednego z najważniejszych europejskich awangardzistów można do 2 lutego oglądać w warszawskiej Kordegardzie. W przestrzeni galerii znalazły się 24 prace Władysława Strzemińskiego, pozwalające prześledzić jego artystyczną drogę. To rysunki, litografie oraz obrazy ze zbiorów instytucjonalnych i prywatnych. W Audycjach Kulturalnych o życiorysie i sztuce Strzemińskiego opowiada… Czytaj dalej

PRZY OKAZJI. Nieznane fotografie Romualda Broniarka

PRZY OKAZJI. Nieznane fotografie Romualda Broniarka

Przez 35 lat etatowo przygotowywał zdjęcia do propagandowego tygodnika „Przyjaźń”, przez co jego twórczość popadła w zapomnienie. Zostawił po sobie kilkadziesiąt tysięcy klisz i zdjęć, które udowadniają, że poza zleconymi pracami, z dużą wrażliwością obserwował rzeczywistość wokół siebie. Jego prace przypomina stołeczny Dom Spotkań z Historią. Romuald Broniarek… Czytaj dalej