Przejdź do treściPrzejdź do stopki strony
Strona główna Edukacja Smoki, jednorożce i feniksy – baśniowe stwory okiem archeologów

Smoki, jednorożce i feniksy – baśniowe stwory okiem archeologów

Aleksandra Galant 31 stycznia 2024
Smoki, jednorożce i feniksy – baśniowe stwory okiem archeologów

„A były tam smoki?” to pytanie, które zadają sobie zwiedzający wystawę w Muzeum Archeologicznym w Poznaniu. Zostały na niej zebrane obiekty pokazujące, jak przed wiekami wyobrażano sobie i przedstawiano baśniowe stwory. Okazuje się że pojawiały się nie tylko na kartach ksiąg, ale także na przedmiotach codziennego użytku.

Transkrypcja podcastu do pobrania pod tekstem poniżej.

Wystawa „A były tam smoki? Wybrane stwory z legend i ich przedstawienia na zabytkach archeologicznych” opowiada o mitycznych stworach, z których większość była znana już w starożytności. Od tamtych czasów pojawiają się w legendach i bestiariach. Stały się one również inspiracją twórców wystawy. Oprócz historii poszczególnych stworów, przybliża ona ich symbolikę, a także związane z nimi wierzenia: jednorożec był symbolem czystości (wierzono w niego jeszcze w XVIII wieku), a feniks, pełen wielobarwnych piór, miał być istotą żyjącą nawet kilkaset lat!

Wizerunki stworów wykorzystywane były m.in. jako motywy dekoracyjne budynków i wnętrz, czego dowodem może być gotycki kafel szkliwiony z wizerunkiem jednorożca i św. Teodora (który miał uratować kobietę ze szponów smoka). Wykorzystywanie wizerunków stworów na przedmiotach codziennego użytku miało przenieść na ich posiadacza cechy mitycznych stworzeń, stąd na okuciach pasów można było zobaczyć uosabiające odwagę i siłę smoki czy gryfy.
Ekspozycja skupia się na wyobrażeniach baśniowych istot utrwalonych w naszej tradycji po przyjęciu chrześcijaństwa. Wiele z nich znanych jest już jednak od starożytności. Co ciekawe, wiele z nich pojawia się w innych kulturach i mitologiach, gdzie są przedstawiane w zupełnie inny sposób.

Wystawę, na której zgromadzono obiekty ze zbiorów Muzeum Archeologicznego w Poznaniu, uzupełniają barwne postery zaprojektowane przez graficzkę Joannę Kurkowicz. W Audycjach Kulturalnych o wystawie opowiedziała kuratorka, Magdalena Felis.

Zdjęcia dzięki uprzejmości Muzeum Archeologicznego w Poznaniu / fot. M. Felis

Smoki, jednorożce i feniksy – baśniowe stwory okiem archeologów – transkrypcja podcastu

Audycje Kulturalne są projektem realizowanym przez Narodowe Centrum Kultury.

Inne odcinki z tej kategorii

Kultura lokalnie skuteczna

Kultura lokalnie skuteczna

Animacja lokalnej kultury pełni wiele funkcji. Może być praktyką rozwijającą aktywne uczestnictwo w kulturze, czynnikiem zmiany społecznej, generatorem zrównoważonego rozwoju. Może być też narzędziem tworzenia struktur umożliwiających pełną i autentyczną partycypację. Jest bowiem zorientowana na budowanie poziomych relacji międzyludzkich, które są podstawą współpracy i budują kapitał społeczny. O… Czytaj dalej

Kultura na marginesie. Dlaczego państwo polskie dyskryminuje instytucje kultury?

Kultura na marginesie. Dlaczego państwo polskie dyskryminuje instytucje kultury?

Odczucie nierównego traktowania jest powszechne wśród osób pracowniczych i dyrektorskich w samorządowych instytucjach kultury, a także wśród osób artystycznych, aktywistycznych i freelancerskich pracujących w obszarze kultury. W przypadku instytucji kultury, ich pracowników i pracowniczek, udowodnić tezę o nierównym traktowaniu przez państwo jest stosunkowo łatwo. Instytucje kultury i osoby… Czytaj dalej

Ojczysty nieoczywisty. Płeć w języku

Ojczysty nieoczywisty. Płeć w języku

W ostatnim odcinku cyklu o języku niewykluczającym rozmawiamy o feminatywach, rodzaju neutralnym oraz formach językowych niewskazujących na płeć. Opowiada o nich Mateusz Adamczyk, który tym razem wcielił się w rolę gościa. Zapraszamy do wysłuchania rozmowy, w której zastanawiamy się nad feminatywami z perspektywy języka oraz kulturowych uwarunkowań. Czytaj dalej

Ojczysty nieoczywisty. Język wobec osób starszych

Ojczysty nieoczywisty. Język wobec osób starszych

W kolejnym podcaście o języku włączającym rozmawiamy o komunikacji z osobami starszymi. Czym jest „ageizm językowy” i na czym polega „dziadurzenie”? O tym usłyszą Państwo w rozmowie Mateusza Adamczyka z Magdaleną Małgorzatą Skrzydlewską – specjalistką w zakresie komunikacji społecznej, trenerką, animatorką społeczną, prezeską Stowarzyszenia Forum 4 Czerwca. Czytaj dalej

Ojczysty nieoczywisty. Język wobec osób LGBT+

Ojczysty nieoczywisty. Język wobec osób LGBT+

W czwartym odcinku cyklu o języku włączającym Mateusz Adamczyk rozmawia z dziennikarzem i publicystą Marcinem Dzierżanowskim, współautorem poradnika „Jak mówić i pisać o osobach LGBT+”. W podcaście zastanawiamy się, jakie określenia związane z orientacją seksualną i tożsamością płciową są najwłaściwsze, a jakie powinny odejść do lamusa. Cykl… Czytaj dalej