W 1945 r. rozpoczęła się w Polsce powojenna odbudowa, a także „oswajanie” tzw. ziem odzyskanych. Wyzwaniem była nie tylko sama odbudowa (jako gigantyczne przedsięwzięcie), ale też próba znalezienia kompromisu między tworzeniem jakościowych obiektów i dopasowaniem się do partyjnej doktryny. W książce „Słowo architekta. Opowieści o architekturze polski ludowej” pisze o tym dr Błażej Ciarkowski.
Transkrypcja podcastu do pobrania pod tekstem poniżej.
W czasie 45 lat istnienia PRL, powstało aż pięć milionów lokali mieszkalnych, z czego ponad połowa w tzw. „Epoce Gierka”. Na przestrzeni lat zmieniały się dominujące w architekturze style, niejednokrotnie narzucane przez komunistyczne władze – „socjalistyczny w treści i narodowy w formie” socrealizm, modernizm czy postmodernizm. Z szarzyzną mieszkalnych molochów i bloków z wielkiej płyty próbowali walczyć architekci, tworząc śmiałe, nowoczesne projekty. Dr. Błażej Ciarkowski, autor książki „Słowo architekta. Opowieści o architekturze polski ludowej”, oddał im głos i uczynił ich wspomnienia jednym z najważniejszych elementów publikacji.
O zmianach zachodzących w architekturze PRL pisze w swojej książce Anna Cymer.
Oprócz wielu anegdot w książce pojawiają się też gorzkie refleksje. Prof. Tadeusz Mrówczyński, prezes Stowarzyszenia Architektów Polskich (1978-1981) przyznał, że „architekci nie są autorami projektów, a producentami dokumentacji”. Z kolei Przemysław Gawor, autor m.in projektu schroniska w Dolinie Rybiego Potoku, opisywał pracę nad realizacją jako proces, w którym „o wszystko musiał walczyć trzy razy”. Cięcie kosztów oraz brak odpowiednich materiałów często decydowały o ostatecznej rozbieżności między pierwotnym zamysłem architektonicznym a gotowym budynkiem.
Symbolicznym wydarzeniem były prace nad odbudową stołecznej starówki, o której rozmawiamy z Błażejem Brzostkiem.
W książce opisane zostały także warunki pracy architektów, których profesja była tuż po wojnie bardzo pożądana. Zatrudnieni byli w państwowych zespołach i tzw. „Miastoprojektach”. Zdarzało się także, że dostawali tzw. nakazy pracy przy konkretnych realizacjach. Pierwsza samodzielna pracownia architektoniczna powstała w Polsce w 1958 r.
Gościem Audycji Kulturalnych jest autor książki, dr Błażej Ciarkowski z Uniwersytetu Łódzkiego.
Zdjęcia: Uniwersytet Łódzki / Narodowe Archiwum Cyfrowe
Animacja lokalnej kultury pełni wiele funkcji. Może być praktyką rozwijającą aktywne uczestnictwo w kulturze, czynnikiem zmiany społecznej, generatorem zrównoważonego rozwoju. Może być też narzędziem tworzenia struktur umożliwiających pełną i autentyczną partycypację. Jest bowiem zorientowana na budowanie poziomych relacji międzyludzkich, które są podstawą współpracy i budują kapitał społeczny. O… Czytaj dalej
Odczucie nierównego traktowania jest powszechne wśród osób pracowniczych i dyrektorskich w samorządowych instytucjach kultury, a także wśród osób artystycznych, aktywistycznych i freelancerskich pracujących w obszarze kultury. W przypadku instytucji kultury, ich pracowników i pracowniczek, udowodnić tezę o nierównym traktowaniu przez państwo jest stosunkowo łatwo. Instytucje kultury i osoby… Czytaj dalej
W ostatnim odcinku cyklu o języku niewykluczającym rozmawiamy o feminatywach, rodzaju neutralnym oraz formach językowych niewskazujących na płeć. Opowiada o nich Mateusz Adamczyk, który tym razem wcielił się w rolę gościa. Zapraszamy do wysłuchania rozmowy, w której zastanawiamy się nad feminatywami z perspektywy języka oraz kulturowych uwarunkowań. Czytaj dalej
W kolejnym podcaście o języku włączającym rozmawiamy o komunikacji z osobami starszymi. Czym jest „ageizm językowy” i na czym polega „dziadurzenie”? O tym usłyszą Państwo w rozmowie Mateusza Adamczyka z Magdaleną Małgorzatą Skrzydlewską – specjalistką w zakresie komunikacji społecznej, trenerką, animatorką społeczną, prezeską Stowarzyszenia Forum 4 Czerwca. Czytaj dalej
W czwartym odcinku cyklu o języku włączającym Mateusz Adamczyk rozmawia z dziennikarzem i publicystą Marcinem Dzierżanowskim, współautorem poradnika „Jak mówić i pisać o osobach LGBT+”. W podcaście zastanawiamy się, jakie określenia związane z orientacją seksualną i tożsamością płciową są najwłaściwsze, a jakie powinny odejść do lamusa. Cykl… Czytaj dalej
Album przygotowany przez Narodowe Archiwum Cyfrowe zawiera ponad 500 zdjęć, które zapraszają do odkrywania świata, po którym do dziś prawie nie ma śladu. Zapisane na fotografiach Kresy zaskakują swoją różnorodnością i naturalnym pięknem. „Kresy. Fotografie z Narodowego Archiwum Cyfrowego” to znacznie poszerzona wersja albumu wydanego przez NAC w… Czytaj dalej